Begrijp jij echt wat er speelt in de wijk?

Ken je dat gevoel wanneer je naar een probleem kijkt en meteen denkt: "Ik weet wat de oplossing is!"? Weet jij wat er echt speelt in een wijk? Hoe jouw collega's en partners in de wijk naar de vraag kijken? Voordat je in oplossingen schiet, is het belangrijk om het echte probleem te begrijpen. Zo kun je er zeker van zijn dat je de juiste koers vaart. In deze blog laten we zien wat wij vaak zien gebeuren en hoe je deze obstakels kunt vermijden.  

Wat zien we gebeuren? 

Het probleem van kokerdenken 

Stel je voor, je leest de ellenlange data-analyse en wat blijkt: er is een wijk met veel werkloosheid. De eerste gedachte is vaak: "We moeten meer banen creëren!" Maar wacht even, is dat wel het echte probleem? Misschien ligt het dieper. Misschien gaat het om een cultuur van tevredenheid met uitkeringen. Misschien speelt er een gevoel van verloren trots na het sluiten van de mijnen waar hun ouders jaren hebben gewerkt, wat resulteert in een gebrek aan motivatie om nieuwe kansen te grijpen, iets dat van generatie op generatie wordt doorgegeven.  

Een ander voorbeeld is een onveilige schoolomgeving, denk aan de drukte van het verkeer waardoor kinderen niet veilig op school aankomen. Het ruimtelijke domein denkt snel aan ruimtelijke oplossingen, zoals extra zebrapaden of verkeersborden. Maar een andere invalshoek zou kunnen zijn om meer te focussen op het stimuleren van lopen of fietsen naar school.  

Vaak werken we aan oplossingen die voortkomen uit onze eigen aannames en eigen koker, zonder echt het probleem én de kansen te doorgronden. De kracht zit hem in het uitdagen van die aannames! En in het doorbreken van het kokerdenken.   

Het verliezen van verbinding 

Terwijl wij ons druk maken over oplossingen in onze kantoren, raken we de connectie met de bewoners en partners in de wijk kwijt. In de praktijk betekent dit vaak dat we hetzelfde doel nastreven, maar vanuit onze eigen koker oplossingen bedenken.  

Woningcorporaties willen bijvoorbeeld meer ontmoetingsplekken binnen appartementencomplexen, terwijl bewoners zich eigenlijk niet veilig voelen in dat complex, en daardoor ontmoeten uitblijft. Of soms denken we dat er voldoende sportfaciliteiten zijn, maar blijken bewoners hier simpelweg niet vanaf te weten.   

Het is alsof we allemaal een ander liedje zingen zonder naar elkaar te luisteren. En het luisteren naar elkaar is nu net waarmee je een oplossing kan ontwerpen die écht impact maakt.  

Hoe kunnen we echt begrijpen wat er speelt in de wijk?  

Start met kijken, observeren en luisteren  

Om echt te begrijpen, moet je om te beginnen naar buiten gaan om te luisteren. Stap de lift uit en duik de straat op. Praat met mensen, observeer, luister. Loop een dag mee met een partner in de wijk mee, ga de moskee in, bestel pizza's voor jongeren in het park en breng mensen samen. Op die manier begrijpen we pas echt wat er speelt en kunnen we met échte oplossingen komen. 

Het klinkt misschien heel makkelijk, maar stiekem zijn we verleerd om open een gesprek aan te gaan. Het is oké om niet alle antwoorden te hebben, want jij bent er om vragen te stellen en open te staan voor alles wat op je afkomt. Leer vanuit nieuwsgierigheid vragen te stellen. Met deze houding vertellen mensen vaak meer dan je denkt, zelfs over soms gevoelige onderwerpen als geld, gezondheid en een lastige thuissituatie. Lees hier hoe wij echt begrijpen wat er speelt door pop-uplocaties in te zetten tijdens het ontwerpen van wijkvisies..   

Door naar buiten te gaan, krijg je veel waardevolle inzichten voor je analyse. In een volgende blogpost zullen we nog meer tips delen over hoe je het probleem beter kunt begrijpen! 

Stop met praten en begin te doen 

Het woord 'vergaderen' bezorgt ons al jeuk. Op het moment dat het je lukt partners, bewoners en ondernemers samen te brengen: super! Door actieve werkvormen kun je elkaar leren begrijpen, zonder stijfjes een agenda af te werken. Houd de energie hoog, maak mensen enthousiast en betrokken! Zorg ervoor dat iedereen gehoord en gezien wordt, zodat niet alleen één type persoon het gesprek domineert. En belangrijk: laat het enthousiasme niet achter in de sessiezaal. It’s all about the little things. Zo hebben we laatst een zelfgemaakte totempaal achtergelaten na een sessie over samenwerking en teamontwikkeling, en sturen we geen mails op en neer met een generieke ‘Hoi allen’, maar gebruiken we een persoonlijke teamnaam!  

Breek de koker 

Het is tijd om uit onze hokjes te breken. Problemen zijn namelijk niet zwart-wit. Ze zijn complex en hebben verschillende perspectieven nodig om te begrijpen. Door verschillende expertises bij elkaar te brengen kunnen we beter begrijpen waar we voor staan en uiteindelijk met oplossingen komen die veel beter aansluiten op de werkelijke behoeften. Dus niet simpelweg "meer deelauto's introduceren om de verkeersdrukte te verminderen" of “hangplekken inperken om overlast gevende jongeren in toom te houden”. Want, wat als… we de 'hangplekken' niet verbannen, maar juist samen met hen een plek ontwerpen? Dan zou dit zomaar kunnen uitmonden in een plek waar verschillende behoeften samenkomen en waar iedereen, van jong tot oud, welkom is.  

Het draait om het onderzoeken van behoeften en het achterhalen van wat mensen motiveert. Dan ontdekken we dat een ruimtelijke oplossing niet voldoende is, maar dat het een samenwerking is van verschillende domeinen en perspectieven, inclusief dat van de jongeren en andere bewoners. 

Wat levert dit me op?  

Door samenwerking op te zoeken en echt te luisteren, win je vertrouwen. Bewoners voelen zich gehoord. Partners in de buurt worden gemotiveerd. En collega's raken geïnspireerd. Uiteindelijk weet je dat je de juiste vraag op tafel hebt gelegd en is het antwoord "Ja" op de vraag: werken we aan het juiste probleem? Want alleen als je echt begrijpt wat het probleem is kun je een oplossing ontwerpen die waardevol is en impact maakt. 

Hulp nodig? 

Ben je benieuwd hoe we samen met gemeenten en woningcorporaties deze samenwerking op gang brengen? Ik maak graag een keer vrijblijvend tijd voor je vrij om naar de kansen te kijken.