Stakeholderanalyse

Of je nu werkt aan een nieuwe gebiedsvisie, een nieuwbouwproject of een duurzaamheidsstrategie: je zit nooit alleen aan tafel. De kunst is om de juiste mensen, belangen en invloed bij elkaar te brengen. Daar begint het vaak te wringen. Want wie betrek je wanneer – en waarom? Bij onze opdrachtgevers horen we vaak de uitdaging hoe je dit goed doet. Iedereen doet wel ‘iets’, maar zelden is het gevoel: “Yes, dit klopt helemaal.” En misschien is dat niet zo gek. Want een lijstje met stakeholders is nog geen strategie. Het echte puzzelwerk begint pas als je kijkt hoe al die mensen zich tot elkaar verhouden. Stakeholders maken samen een sociaal systeem, en wie dáár beweging in wil krijgen, moet het systeem eerst begrijpen.

Waarom een goede stakeholderanalyse loont

Een slimme stakeholderanalyse bespaart tijd, voorkomt gedoe en geeft richting. Je voorkomt verrassingen halverwege het traject en vergroot de kans op draagvlak. Want als je van tevoren weet wie invloed heeft én wie geraakt wordt, kun je beter kiezen: wie moet er meepraten, wie moet je informeren en wie moet je vooral in de gaten houden? Kortom: het levert rust, richting en resultaat.

Zo doen wij dat: vier kwadranten, één helder overzicht

In de Begrijpen-fase van onze MeeMaak-Methode doen we altijd een stakeholderanalyse met het projectteam. We zetten alle betrokkenen uit op twee assen: invloed en belang. Dat geeft overzicht én helpt bij het maken van keuzes.

We onderscheiden vier groepen:

• Sleutelfiguur – hoge invloed én veel belang. Deze mensen zijn onmisbaar. Je werkt intensief met hen samen. Ze denken mee, beslissen mee en dragen het proces.

• Beïnvloeder – veel invloed, minder belang. Zij kunnen vaart maken of juist vertragen. Houd ze tevreden, maar overvoer ze niet. Strategisch contactmoment is key.

• Geïnteresseerde – weinig invloed, veel belang. Zorg voor goede informatie en geef ze een plek in het verhaal. Ze versterken je draagvlak en kunnen anderen meekrijgen.

• Toeschouwer – weinig invloed én belang. Deze groep hou je in beeld. Niet vergeten, maar ook niet overvragen.

Tips uit de praktijk

• Wees wendbaar - Zie je stakeholderlijst als iets dynamisch. Naarmate je verder komt in het proces, verandert ook de rol of relevantie van bepaalde mensen. Bijwerken dus!

• Gebruik een voorbeeldlijst - Ons leefwereld/systeemwereld-diagram helpt om de analyse op gang te brengen. Het maakt zichtbaar of je vooral ‘de usual suspects’ in beeld hebt – of ook frisse, onverwachte perspectieven.

• Begin vroeg - Tijdens de eerste wijkschouw, een wandeling door het gebied of simpel deskresearch kun je al starten. Juist als buitenstaander zie je soms dingen die het projectteam over het hoofd ziet.

• Kill your darlings - Durf kritisch te zijn. Betrek je iemand omdat het hoort – of omdat het echt nodig is? Stel jezelf (en elkaar) de checkvraag: “Draagt deze persoon echt bij aan ons doel?”

En dan? Het systeem in kaart

De volgende stap is vaak de lastigste: hoe verhouden deze stakeholders zich tot elkaar? Wie beïnvloedt wie? Waar zit vertrouwen, en waar schuren belangen? Hier begint het echte ‘systems mapping’. Wij blijven zoeken naar goede tools om die onderlinge relaties scherp te krijgen.

Meer weten?

Wil je onze aanpak bekijken of sparren? Neem dan contact met ons op!